Yutulan cisim küçük, düzgün kenarlı ise kendiliğinden çıkacaktır. Müdahale gereksizdir. Sivri, uzun, batıcı, kesici cisimler yatılmış ise acilen nakledilir.
Yabancı cisim yutulması, sindirilemeyen ya da sindirilebilen cismin patolojik nedenlerle klinik sorun oluşturacak şekilde gastrointestinal sistemde (yemek borusu, mide, ince ve kalın barsaklarda, rektum, anüs, ağızdan anüse kadar) yer almasıdır.
Çocuklarda Yabancı Cisim Yutulması hangi yaş grubunda daha sık görülür neden?
Yabancı cisim yutulmasının %30-60’ı 2 yaş altında, %90’ı ise okul öncesinde görülür. Ortalama görülme yaşı 3 yaş civarıdır. Hastaların %95’inde kaza ile, kalanında ise kardeşlerin ağzına koyması ile yutulur.
Bu yaş aralığında bebeklerin yakalama ve yakaladıkları şeyleri ağzına götürüp çiğneme ve yutma alışkanlığının başladığı dönemdir. Ayrıca çocukların büyük parçalar halinde gıdaları çiğneme ve yutma alışkanlığının başladığı dönemdir. Yine hava yollarına kaçmaya uygun cisimlerin özellikle oyuncakların çocukların etrafında bulunması bu yaşta başlar. Bu nedenle bu yaş aralığında daha sık görülür.
Gastrointestinal sisteme yabancı bir cisim kaçması erkek çocuklarında kız çocuklarına oranla daha fazla görülmektedir. Bu durum erkek çocukların kızlara göre daha aktif olmalarına bağlanmaktadır.
En sık hangi cisimler gastrointestinal sisteme kaçar?
Aspire edilen cisimleri genel olarak ikiye ayırabiliriz. Radyoopak yani direk röntgen filminde görülen cisimler ve nonopak direk grafilerde doğrudan görülmeyen cisimler. Bu cisimlerin hangilerinin daha fazla aspire edildiği ise toplumların sosyal yaşam tarzları ile ilişkilidir. Türkiyede en sık opak maddeler yutulur. Bunlar; metal para, toplu iğne, çengelli iğne, bilye, boncuk, toka, çivi, mıknatıs, saat pilleri ve kemik parçaları yutulur. Opak olmayan cisimler ise; gıda maddeleri, çiğnenmemiş et parçaları, zeytin, erik parçalarıdır.
Yutulduğunda özellik arz eden yabancı cisimler var mı?
Evet var. Bunlar Saat pilleri, 2 ve daha fazla sayıda mıknatıs yutulması ve bazı kimyasal içerikli oyuncaklardır. Piller kimyasal içeriklidir ve yutulduğunda mide asiti ile tepkimeye girerek kimyasal yanıklar oluşturabilir, Mıknatıslar birbirini çeker ve araya barsak sıkıştırarak nekroza (barsağın çürümesine) ve perforasyona neden olabilir, Diğer bir takım kimyasal içerikli oyuncaklar su ile birleşince sayıları ve hacimleri artmakta ve tıkanıklık yapabilmektedir, bunlara bu açıdan dikkat edilmelidir.
Gastrointestinal sisteme yabancı cisim kaçan çocuklarda klinik şikayetler neler olur?
Klinik yutulan yabancı cismin takılıp takılmaması, takıldığı anotomik bölge ve cisimlerin daha ziyade kimyasal özellikleri ile ilgilidir. Bu cisimler en sık yemek borusuna takılır, bu nedenle şikayetler genellikle bu bölge ile ilgilidir. Yutma güçlüğü, ağzından tükrük gelmesi, takılma hissi, gecikilirse solunum yollarına aspirasyon nedeni ile bunlarla ilgili klinik şikayetler olur.
Cisimler takılıp tıkanıklık oluşturmadığı sürece klinik şikayet olmayabilir, bunları da ancak çocukların yuttuklarını ifade etmesi ile tesbit edebiliriz.
Cisimler takılır ve uzun süre kalırsa perforasyon yapabilir. Eğer basaklarda perforasyon yaparsa hasta karın ağrısı ve akut karın şikayeti ile getirilebilir.
Yabancı cisimler hangi anatomik bölgelere takılabilir?
Gaastrointestinal sistemde bulunan fizyolojik olarak dar olan bölgeler; yemek borusunun üst, orta ve alt ucu, oniki parmak barsağı, çekum ve rektumtur. Ayrıca ameliyat ya da başka nedenlerle oluşmuş patolojik darlıklar olabilir, bunlar yemek borusu ameliyatları ve koroziv madde yanığına bağlı darlıklardır.
Çocuklarda yabancı cisim yutulmasında tanı nasıl konur?
Tanı hikaye ve fizik muayene ile konur ve görüntüleme yöntemleri ile doğrulanır. Bu hastaların bir kısmında klinik şikayet olmaz ancak çocuklar yuttuklarını ifade ettiği için aileleri tarafından doktora götürülürler. Görülebilecek klinik bulgular yukarda anlatıldı.
