- BaÅŸvuru
- Muayene ve tedavi protokolünün belirlenmesi
- Yumurtalıkların verilen ilaçlarla uyarılması
- Yumurtaların toplanması
- Embryo transferi
1. Başvuru: Tüp bebek veya mikroenjeksiyon uygulaması için öncellikle hastaneye başvurmak gerekmektedir. Bu sırada hastadan geniş olarak öykü alınır, işlemin uygulama aşamaları, maliyeti, tedavinin riskleri ve tedavi sonuçları konusunda bilgi verilir.Ayrıca daha önce yapılan tetkikler incelenip, eksik tetkikler istenir.2. Muayene: Muayene sırasında hastanenin rahim ve yumurtalıkları değerlendirilip, tedavi için uygun olup, olmadığına karar verilir. Ultrasonografide yumurtalıklarıngörünümü bize tedavide nasıl yanıt alabileceğimiz konusunda önemli bilgiler sağlamaktadır ve beklenen yanıta bağlı olarak tedavi protokolü belirlenmektedir. Ayrıca embryo transfer aşamasında hangi kateterin kullanılacağı bu muayene sırasında önceden denenmekte ve dolayısı ile transfer işlemi daha kolay hale getirilmektedir.
. Yumurtalıkların Uyarılması: Tedavinin en önemli basamağını oluşturmaktadır. Yumurtalıkların uyarılması sırasında hastaya hangi tedavi rejiminin uygulanacağı, hasta yaşı, ultrasonografide yumurtalıkların görünümü, hormon sonuçları ve daha önce tüp bebek uygulanmış hastalarda bir önceki dönemdeki tedavi yanıtına göre belirlenir. Genel olarak uygulanan tedavi protokolleri şunlardır:
Kısa Protokol: Burada hastaya adetinin 1. günü GnRH analoğu (Suprecur, Suprefact, Suprefact proinjection, Lucrin, Decapeptyl, Zoladex) başlanır ve tedavinin 3.günü gonadotropinlere (Humegon, Pergonal, Metrodin, Metrodin-HP, Follegon, Puregon, Gonal-F) geçilir. Yumurtalıklarda follikül adı verilen ve içinde yumurta olduğu kabul edilen küçük kistler belli bir büyüklüğe eriştikten sonra ve hormon seviyelerine göre hem GnRH analoğu, hemde gonadotropinler kesilir ve yumurta çatlatma iğnesi adı verilen hCG preparatı (Pregnyl, Profasi) verilir. Yumurta çatlatma iğnesi yapıldıktan 36 saat sonra yumurtalar toplanır ve toplama işleminden 2 ile 5 gün sonra embryo transferi yapılır. Embryo transferinin yapılacağı gün embryo sayısı, kalitesi ve hastanın daha önce denemesi olup olmamasına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Uzun Protokol: En çok uygulanan tedavi yöntemidir. Burada adetin 20-21. günlerinde GnRH analoğu başlanır, ve bir sonraki adetin 3.günü gonadotropinlere başlanır. Yine hormon durumuna göre ve folliküller belli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra hCG yapılır. Ondan sonraki tedavi aşamaları yukarıdaki gibidir.
Stop GnRH Protokolü: Bu tedavi rejiminde uzun protokolde olduğu gibi adetin 20-21.günleri GnRH analoğu başlanır ve bu ilaç adetin 1.günü kesilir. Adetin 3.günü gonadotropinlere başlanır. Tedavinin daha sonraki aşmaları yukarudaki protokollerle aynıdır.
Sadece Gonadotropin Verilmesi: Bu tedavi rejimi yumurtalık yanıtı oldukça düşük olan ve daha önce yumurtalıkları uyaran hormonların beyinden salgılanmamasına bağlı olarak hiç adet görmeyen hastalarda uygulanır. Bu tedavi rejiminde hiç GnRH verilmeden direk olarak adetin 3.günü gonadotropinlere başlanır. Tedavinin daha sonraki aşamaları yukarıdaki rejimlerle aynıdır.
CC-hMG Protokolü: Burada gonadotropinler yine yumurtalıkları uyaran haplarla (Klomen, Gonaphene) ile birlikte kullanılır. Adetin 3.günü haplara başlanır ve 2-3 gün sonra gonadotropinlere başlanır.
4. Yumurtaların Toplanması: Yumurtalar olgun hale geldikten sonra hastanın daha önce aldığı bütün ilaçlar kesilir ve gece belirlenen saatte yumurta çatlatma iğnesi yapılır (Pregnyl, Profasi).Yukarıda belirtildiği gibi 36 saat sonra hastanın isteği ve bazen doktorun tecihine göre genel veya lokal anestezi altında yumurtalar toplanır. Yumurtaların toplandığı günden başlamak üzere 5 gün süre ile Prednol ve Monodoks başlanır. Ayrıca vajinal yoldan kullanılmak üzere gebelik testinin yapıldığı güne kadar Ultragestan başlanır ve gebe kalan hastalarda gebeliğin 10. haftasına kadar devam edilir.
5. Embryo Transferi: Daha önce belirttiğimiz gibi yumurtaların toplanmasından 2 ile 5 gün sonra yapılır.
6. Embryo Dondurulması: Hastalara genellikle 2 ile 5 embryo transfer edilmektedir. Daha çok embryosu olan hastalarda fazla olan embryolar hastanın onayı alınarak dondurulur.
7. Gebelik Testi: Embryo transferinden 10-12 gün sonra yapılır. İlk test hem idrar, hemde kanda yapılır. Testi pozitif olana hastalar 2 gün sonra tekrar çağrılarak kan değerine tekrar bakılır ve gebeliğin normal gidip, gitmediği değerlendirilir. Eğer beklenen düzeyde yükselme göstermemişse takibe devam edilebilir.
8. İlk Ultrasonografi: Gebelik testi yapıldıktan 2 hafta sonra, yani gebeliğin 6.cı haftasında yapılır. Bazı hastalar 1-2 hafta sonra tekrar çağrılarak gebeliğin seyrine bakılabilir. Ultrasonografisi normal olan hastalar daha sonra aylık takiplere çağrılır.
