Kronik Obstrüktif AkciÄŸer Hastalığı (KOAH), amfizem ve kronik bronÅŸiti kapsayan bir hastalık grubudur. KOAH’ın en sık görülen özelliÄŸi, akciÄŸerlerinize giren ve akciÄŸerlerinizden çıkan havayı nefes darlığına neden olacak derecede kısıtlayabilmesidir.
Amfizem
Amfizem, alveollerdeki hava boşluklarında, alveol duvarlarının yıkımıyla oluşan anormal ve kalıcı genişlemedir (açık bir nedbeleşme yoktur). Klasik semptomu nefes darlığıdır.
Kronik BronÅŸit
Kronik bronşit, fazla miktarda mukusun oluştuğu sürekli öksürük durumudur. Kronik öksürük art arda iki yıl içinde, yılda en az 3 ay görülür.
KOAH’ın neden olduÄŸu akciÄŸer tahribatını hiçbir ÅŸey geri döndüremez. KOAH’ın ilk evrelerinde, sadece hafif bir nefes darlığı ve arasıra öksürük krizleri görülebilir. İlk baÅŸlarda, çoÄŸu kiÅŸi KOAH hastalığına yakalandığının farkında olmaz. İlk semptomlar genel bir hastalık hissi, artan sıklıkta nefes darlığı, öksürük ve ötmedir. Ancak, hastalık ilerledikçe semptomlar ağırlaşır.
Sigara, KOAH’ın en önde gelen nedenidir ve bildirilen tüm vakaların %90’ından sorumludur. Sigara içen her 5 kiÅŸiden biri, yaÅŸamı esnasında KOAH geliÅŸtirme riskiyle karşı karşıyadır. Ancak, KOAH riski taşıyanlar yalnızca sigara içenler deÄŸildir. Daha önce sigara içmiÅŸ olanlar ve sürekli sigara dumanına maruz kalanlar (pasif içiciler) da KOAH için potansiyel adaylardır. Sigarayı bırakmak, akciÄŸer fonksiyonlarının KOAH’a baÄŸlı olarak gerilemesini yavaÅŸlatabilir.
KOAH Gerçekleri
KOAH çoğunlukla iki farklı hastalıktan oluşan karmaşık bir sağlık durumudur. Bu iki hastalık hava yollarının engellenmesi ile ilgili kronik bronşit ve amfizemdir. Aşağıda bu hastalık ve tedavisi hakkında bazı bilgiler bulacaksınız:
- Akciğerleriniz çok uzun süre rahatsız veya iltihaplı kaldığında kronik bronşit oluşur. Rahatsız olan akciğerleriniz yüzünden öksürük yakanızı bırakmaz. Bronşit çok uzarsa, akciğerlerinizde hasar ve berelenmeye yol açar. Mukoza ve berelenmiş doku, akciğerlerinizin hava alıp verme fonksiyonunu sekteye uğratır ve nefes darlığına neden olur.
- Amfizem akciÄŸerlerinizde dönüşü olmayan bir hasara yol açar. Amfizem, akciÄŸerlerinizde alveoli adı verilen küçük hava keseciklerini etkiler. Bu kesecikler, havadan kana oksijen geçmesini ve karbondioksidin vücuttan atılmasını saÄŸlar. Hava girip çıktıkça, alveoli geniÅŸler ve daralır. Amfizemde ise, aynı eski bir lastik bantta olduÄŸu gibi, akciÄŸerler esnekliÄŸini kaybeder. Böylece, alveoli geniÅŸler ve nefes almayı zorlaÅŸtırır. İleri düzey amfizemde, akciÄŸerlerde geniÅŸ boÅŸluklar meydana gelir. Alveoli kana oksijen transfer edebilse de, boÅŸluklar aynı iÅŸi yapamaz – amfizem hastaları bundan dolayı nefes darlığı çeker.
- Nefes darlığı, kronik öksürük ve yoğun balgam en sık görülen KOAH semptomlarıdır.
- Gerek bronşit, gerekse amfizemin sigarayla yoğun ilişkisi vardır. Sigara içen KOAH hastaları, akciğerlerini daha fazla hasara uğratırlar; sonuç olarak, oksijen almakta daha çok zorlanırlar.
- KOAH tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birincisi semptomları azaltmak, ikincisi de hastalığın ilerlemesini yavaÅŸlatmak. Åžu an için KOAH’ı ortadan kaldıran bir tedavi bulunmamaktadır. Ancak, sigaradan uzak durarak bu hastalık çok büyük ölçüde önlenebilir.
- Sigarayı bırakmak KOAH semptomlarını azaltır ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatır.
- Hastalığı ilerledikçe kişinin hayat kalitesi de düşer. Hastalığın ilk evrelerinde az miktarda nefes darlığı görünür. İleri evrelere erişmiş KOAH vakalarında ise hastalar harici oksijene ve mekanik nefes alma cihazlarına ihtiyaç duyabilir.
- Hastalığın derecesine göre, tedavi ciÄŸerlere giden hava miktarını arttırmayı saÄŸlayan bronkodilatörleri gerektirebilir. Bunlar düzenli olarak alınması gereken “bakım ilaçları” ve salbutamol, terbutalin vb. gibi kuvvetli semptomların ve krizlerin üstesinden gelmek için alınan “rahatlatıcı ilaçlar” olmak üzere ikiye ayrılırlar.
- KOAH’ı kontrol altına almak ve daha saÄŸlıklı bir yaÅŸam için anahtarlar doÄŸru beslenme, doktor konrolünde yapılacak düzenli bir egzersiz programı, düzenli uyku ve sigaradan uzak ortamlardır.
Merhaba,
arkadaşıma 1-2 yıl kadar önce kronik bronÅŸit teÅŸhisi konmuÅŸtu. Doktor ağır antibiyotik ilaçlar vermiÅŸti, ilaçlar bitene kadar kullandı fakat sonrasında hastalığını düzenli takip altında tutamadı. Åžu an sigortalı bir iÅŸte çalışmıyor. 2009’un Haziran ayında emekli olacağı için ÅŸu anda saÄŸlık karnesinden ücretsiz olarakta faydalanamıyor. Aynı zamanda hastaneye yatma veya hastalığının ilerlemiÅŸ olması gibi korkular yüzünden muayeneden de kaçınıyor,muayene masraflarını bahane gösteriyor. Kendisini erken teÅŸhis açısından ikna edip doktora götürmek istiyorum bu yüzden ücretsiz veya düşük ücretli muayene koÅŸullarının neler olabileceÄŸine dair bana bilgi verebilirseniz sevinirim..
Teşekkürler..