Chia Tohumu
1980’li yıllarda popüler olmaya başlayan chia tohumunun ülkemizdeki mazisi yaklaşık iki yıl. Asıl vatanı Meksika ve Guatemela. Aztek ve Maya toplumlarının enerji kaynağı olarak biliniyor. Özellikle sosyal medyada popüler olan chia tohumu ile ilgili de efsanevi bilgilerin yer alması ilgiyi artırıyor. Harvard Tıp Fakültesi’nin chia tohumunun bir mucize kaynağı olduğunu açıklaması chianın popülerliliğinin daha uzun yıllar devam edeceğini gösteriyor. Bugün ABD’de chia tohumu üzerine 2022 projeksiyonunda yaklaşık 2 milyon dolar kadar bir yatırım yapıldığı da düşünüldüğünde Azteklerin düzenli tükettiği chia birçok alanda göreceğimiz de kesinleşiyor. Dört-beş yıl bozulmadan saklanabilen chia tohumunun sağlıklı yaşamdaki yeri artık tartışılmaz.
Chia Tohumu Nasıl Tüketilir?
Chia tohumu, Salvia hispanica olarak bilinen nane ailesindeki çiçekli bir bitkiden hasat edilir. “Chia tohumu nerede bulunur?” sorusunun yanıtı Meksika ve Guatemala bölgeleri şeklinde verilebilmektedir.
Chia tohumları, doğal olarak siyah veya beyaz renklidir (kahverengi olmamalıdır). Chia tohumları sadece son on yıl içinde ticari olarak popüler bir sağlık gıdası haline gelmiştir, ancak aslında en eski beslenme biçimlerinden biridir ve Maya ve Aztek diyetlerinin temelidir. Bu küçük tohumlar, kuru ağırlıklarının yaklaşık 10 katı sıvı emip tutarak genişleyebilir. Sıvıyı emdikleri zaman, tohumlar minyatür topları anımsatan jel benzeri globüller halinde şişer.
Bir fincan sıvı (badem sütü, meyve suyu veya inek sütü popüler seçimlerdir) bir çeyrek fincan tohum ile karıştırıp tüketilebilir. Chia tohumu tüketmenin en popüler yollarından biri olan chia tohumlu puding kolayca yapılabilen bir tatlıdır. Tohumlar jelleştikten sonra ve karışım artık sulu olmadığında, “puding” yenmeye hazır kıvama gelmiştir. Bu chia pudingi birkaç gün boyunca buzdolabında saklanabilmesine rağmen, 15 dakika gibi az bir sürede hazırlanabilmektedir. Chia’nın kendi başına baskın bir tadı olmadığı için, baharat, doğranmış meyve, fındık ve isteğe bağlı farklı diğer soslarla tüketilebilmektedir.
Chia Tohumu Nasıl Kullanılır?
Genellikle kuru biçimde kullanılır. Kuru chia tohumları da farklı biçimlerde tüketilebilir. Chia tohumu yoğurt veya yulaf ezmesi içine karıştırılarak veya bir salata üstüne serpilerek kullanılabildiği gibi smoothie tariflerinde ve meyve suları içinde tohum haliyle veya öğütülmüş toz haliyle eklenebilmektedir. Eğer tohumlar bir içecek veya yulaf ezmesi gibi “ıslak” bir yemeğe ekleniyorsa, yenilene değin biraz şişerler ve hafif açlık krizlerinde iyi bir seçenek olarak kullanılabilirler. Bu yöntemler, chia tohumunun tüketilebilmesi için yaygın yollardan bazıları olsa da, hafif tadı ve kompakt boyutu ile bir kaşık chia tohumu hemen hemen her şeye kolayca karıştırılıp kullanılabilmektedir.
Chia tohumları çok miktarda sıvıyı emebildiğinden, özellikle kuru halde tüketilirken iyice nemlendirilmeleri büyük önem taşımaktadır. Ama bu durum sıvı konusunda aşırıya kaçma zorunluluğu da doğurmamaktadır.
Chia Tohumu Nasıl Saklanır?
Chia tohumları uzun bir raf ömrüne sahiptir ve serin ve kuru bir yerde saklandığında birkaç yıl dayanabilmektedir. Chia tohumu tarifleri için 3 güne kadar buzdolabında saklanabilmektedir. Yine chia tohumu yağı da kuru ve serin bir yerde saklandığında uzun bir saklama ömrüne sahip olabilmektedir.
